ul. 11 Listopada 2a, 05-820 Piastów

Historia

Biblioteka, założona z fundacji mieszkańców w okresie międzywojennym, była jedyną placówką kultury w Piastowie. Pierwsze przejawy działalności bibliotecznej wiąże się z rodziną państwa Grodeckich – założycieli ogródka jordanowskiego.  

Biblioteka Publiczna (osiedlowa) powstała w 1934 roku. Aby sprostać zapotrzebowaniu mieszkańców i umożliwić dostęp do lektury, ówcześni pracownicy biblioteki zorganizowali sieć biblioteczną: filie oraz punkty biblioteczne; te ostatnie także w mieszkaniach prywatnych. W poszczególnych latach ich liczba różnie się kształtowała.

Rok 1936

24 kwietnia – Gminny Komitet Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego w Piastowie składa wniosek fundacji Biblioteki Gminnej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Rada Gminy przeczytała i poparła go.

15 maja – Na posiedzeniu Zarządu Gminnego 15 maja 1936 roku zapadła decyzja o otwarciu i urządzeniu biblioteki im. Pierwszego Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wysokość wydatków na jej urządzenie ustanowiono na 100 zł.

27 października – Umieszczenie Biblioteki Gminnej w budynku gminy, w gabinecie sekretarza od strony wschodniej ul. Poniatowskiego 14. Do czasu formalnego przekazania biblioteki przez Gminny Komitet Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego gminie, postanowiono nie przekazywać dla niej żadnego umeblowania. 

1 grudnia – Z powodu nieporozumień Zarząd Gminy ustala ponownie umiejscowienie biblioteki w budynku gminy, w pokoju sekretarza.

22 grudnia – Zarząd Gminy złożył formalny wniosek o przejęcie biblioteki. Jej prowadzenie zostaje powierzone sekcji bibliotecznej. Sekcja ta została wyłoniona przez Gminny Komitet Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Opracowała ona statut biblioteki, mimo to Zarząd Gminy postanowił przejąć bibliotekę bez statutu, ponieważ powinien go opracować Zarząd Gminy po przejęciu biblioteki. 

Rok 1937

11 marca – Uchwalenie I statutu Biblioteki przez Zarząd Gminy i przedstawienie go Radzie Gminy.

16 marca – Zarząd Gminy przedstawia wniosek formalny w sprawie przejęcie przez gminę Biblioteki Gminnej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Powstała ona na wniosek Gminnego Komitetu Uczczenia Pamięci Marszała Józefa Piłsudskiego dnia 11 maja 1936 roku i prowadzona do tej pory przez Komisję Biblioteczną Komitetu. Zarząd Gminy jednogłośnie przejmuje bibliotekę, jednocześnie uchwala także statut Biblioteki opracowany przez Gminny Komitet Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego w dn. 16 marca 1937 roku. Statut został uchwalony przez Gminną Komisję Kulturalno-oświatową w dn. 3 marca 1937 roku. 

Lata 1939-1945

W latach II wojny Światowej księgozbiór biblioteki został zapakowany w paczki i był przechowywany w budynku gminy.

20 października 1945 – Zarząd Ogniska w Piastowie 11 października 1945 roku przejmuje bibliotekę od Gminy. Zmienia on dotychczasowy personel oraz zwalnia kierowniczkę p. Jankowską.

Trudne lata powojenne

W dokumencie sporządzonym do Zarządu Gminy w Piastowie z dnia 5 lipca 1946 roku czytamy, że po wojnie Biblioteka została otwarta dla czytelników 4 lutego 1946 roku. Należy zaznaczyć, że uruchomienie biblioteki przedstawiało wiele trudności. Na ogólną ilość książek [1272 – przyp.  A.G] 40% tylko można było wypożyczyć czytelnikom, gdyż wskutek niedbałego ich utrzymania 50% książek przed wypożyczeniem należy oddać do naprawy, a 10% stanowi makulaturę. Katalogi również nie są utrzymane w należytym porządku. Doprowadzenie biblioteki do właściwego stanu wymaga dużego nakładu pracy i wielkich kosztów, gdyż obok codziennej pracy wiele czasu należy poświęcić na korygowanie zapisu książek w księdze inwentarzowej oraz na sprawdzenie niedokładnie prowadzonej kartoteki czytelników oraz książek.

Warto także zwrócić uwagę na dokument z 23 marca 1946 roku. Wynika z niego, że w czasie II wojny światowej Biblioteka nie przerywała swojej działałności. Kierownictwo Biblioteki zmieniało się w ciągu tego okresu kilkakrotnie. Księgozbioru nie kompletowano i nie oddawano do naprawy. Wiele skiążek uległo zniszczeniu lub zagubieniu. Po wojnie dochód Biblioteki stanowiły jedynie wpłaty abonamentowe: 20 zł od osoby dorosłej i 5 zł w przypadku dziecka. Według stanu z 1 marca 1946 roku abonentów bibliotecznych było jedynie 90 osób, z tego 70% dorosłych, 30% młodzieży szkolnej.

15 stycznia 1946 roku Zarząd Nauczycielstwa Polskiego objął opieką Bibliotekę Gminną w Piastowie. Na początku 1946 roku Spółdzielnia Spożywców w Piastowie ofiarowała bibliotece gminnej w dniu spółdzielczości 91 książek. W sprawozdaniu z 28 czerwca 1947 roku ówcześni pracownicy Biblioteki podsumowali: Zmniejszony do minimum księgozbiór, pozbawiony wydawnictw nowych i aktualnych, nie zaspokajał potrzeb obywateli i nie rozbudzał zainteresowań. Ruch był mały. Dzięki otrzymanej w ub. roku subwencji z Ministerstwa Oświaty Biblioteka powiększyła ilość tomów, a wtedy przybyło i czytelników. Dwukrotny udział Biblioteki w wystawie książek i zobrazowanie jej dorobku i wzrostu ułatwiło nawiązać kontakt z obywatelami Piastowa.

W protokole z dnia 14 lutego 1946 roku dyr. Maria Zaleska opisuje zbiory biblioteczne oraz ilość czytelników tamtego okresu: 1296 książek definitywnie, 74 czytelników czytelników czynnych. W wykazie ruchomości sporządzonym w tym samym dniu widnieją m.in. 5 szaf do książek, 3 stoły z szufladami, 2 stoły bez szuflad, jedno biurko zwykłe, 3 krzesła, 2 stołki, 2 weiszaki ścienne, jeden wieszak z półkami, jedna szafka stół warsztatowy, jedna ławka długa zwykła (…) 

W Spisie Inwentarza Biblioteki Gminnej w Piastowie sporządzonym w dniach 26-30 sierpnia 1947 roku przez Marię Zaleską czytamy: Na półkach tomów 1618, zagubionych 489, oddanych do oprawy do Gimnazjum 50, u czytelników czynnych 355 (…)

9 marca 1948 roku w Zaświadczeniu podpisanym przez ówczesnego Inspektora Szkolnego czytamy, że  dyr. Biblioteki Zofia Sobol wykonała obowiązek rejestracji biblioteki przewidziany rozporządzeniem Ministra Oświaty (…)  i złożyła kartę rejestracyjną wraz z kwestionariuszem dn. 9 marca 1948 roku.Wówczas Biblioteka mieściła się przy ul. Poniatowskiego 14.

18 maja 1948 roku ówczesna kierowniczka Biblioteki Zofia Sobol w piśmie do Ekspozytury Starostwa Powiatowego Warszawskiego opisuje lokal i warunki pracy bibliotecznej w Piastowie: Lokal Biblioteki składa się z trzech pomieszczeń i dwóch palenisk, tj. kuchni i pieca, który ogrzewa dwa pokoje jednocześnie. Łączna kubatura lokalu wynosi 90 m sześciennych. (…) Lokal Biblioteki jest bardzo zimny, gdyż mieści się na parterze w małym domu, zbudowanym na wolnej przestrzeni, o niskiej podmurówce, bardzo przewiewny.

Protokołu nr 1 posiedzenia Gminnej Rady Narodowej w Piastowie, powiatu Warszawskiego, odbytego w dniu 22 stycznia 1949 roku wynika, że biblioteka została znacznie rozbudowana, posiada 3410 książek, 441 czytelników i jej wpływy sięgają rocznie ćwierć miliona złotych. (…) Kierowniczka biblioteki odczytała instrukcję w sprawie powołania Komitetu i poruszyła sprawę zmiany lokalu (…). Właścicielem Biblioteki był   Zarząd Gminy Piastów  – był odpowiedzialny za dotacje.
29 grudnia 1949 Biblioteka zwróciła się pisemnie do Prezydium Narodowej Rady Gminnej w Piastowie nadmieniając m.in., że przyjęto do pracy Stanisławę Jaroszewską w charakterze siły pomocniczej, zajmującej się wyłacznie konserwacją i reperacją ksiązek.

Dyrektorzy placówki

Helena Jankowska (1945-1946)
Maria Zaleska (15 stycznia 1946-1948)
Zofia Sobol (1 listopada 1947-1974)
Jadwiga Szuba (1974-1975)
Barbara Wieczorek ( 1975-1986)
Wiesława Poznańska (1987-2019)
Honorata Wróblewska (2019-)

Gdzie się mieściły nasze placówki?

Biblioteka Główna

18 czerwca 1949 roku w celu ułatwienia mieszkańcom dostępu do biblioteki, na wniosek Komisji Oświatowej, zdecydowano zmienić lokal biblioteki. Przeniesiono ją do wyremontowanego lokalu przy ul. Gościnnej 3 (obecnie Gęsickiego). W lokalu tym postanowiono utworzyć także świetlice i czytelnie.  W sierpniu 1949 biblioteka zajmowała 3 izby (sklep, przyległy pokój i kuchnię). Dawny lokator Lubański zażądał pozostawienia mu kuchni oraz zwrot kosztów remontu 12 000 zł. Prezydium postanowiła zwrócić mu 6 000 zł oraz na koszt gminy przenieść do jego lokalu kuchnię. Równocześnie Zarząd Gminy miał za zadanie palować lamperie oraz drzwi. Dla rozbudowy biblioteki zachodzi konieczność zajęcia całego lokalu w celu urządzenia w nim czytelni. 14 września pracownicy zanotowali, że zmiana lokalu ożywiła bibliotekę. Nastąpił wzrost ruchu oraz przyrost liczby czytników. Kierowniczka Z. Soból zwróciła się do Rady Gminy z prośbą o zatrudnienie nowego pracownika. 

Od 1952 roku do początku lat 80. XX wieku zajmowała obecną Salę Kolumnową i plastyczną, należącą do Miejskiego Ośrodka Kultury. Następnie, od czerwca 1980 roku, główna siedziba Biblioteki przeniosła się do dawnej klubowej kawiarni na parterze i tam mieści się do dziś. w październiku 1993 roku otworzono wypożyczalnię kaset video, do której zakupiono 428 kaset i prawie 2 tysiące nowych książek.

Filia dla dzieci i młodzieży nr 3

W siedzibie budynku Gimnazjum nr 1 przy ul. Pułaskiego filia mieściła się od marca 2004 roku do wakacji 2016 roku. Później została ponownie otwarta w lokalu na ulicy Dworcowej 1. We wrześniu 2021 roku księgozbiór fili został przeniesiony do budynku przy ulicy 11 Listopada 2A.

Filia dla dzieci i dorosłych nr 1 i 2

Placówka zajmowała jedno z pomieszczeń Gimnazjum nr 2 od lipca 2006 do wakacji 2016 roku.

 

oprac. na podstawie Kronika miasta Piastowa autorstwa Pawła Kubiaka; 
oprac. Agnieszka Gorzkowska na podstawie dokumentów archiwalnych Biblioteki;
oprac. Dorota Zakrzewska na podstawie dokumentów archiwalnych Biblioteki.
ARTYKUŁ UZUPEŁNIANY

 

Miejska Biblioteka Publiczna w Piastowie

Moja e-bibliotek@ liderem informatyzacji na Mazowszu

Projekt jest realizowany w ramach programu 2.1 E-usługi, Poddziałanie 2.1.1 E-usługi dla Mazowsza, typ projektów Informatyzacja bibliotek, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020.

Menu

Miejska Biblioteka Publiczna w Piastowie

Warszawska 24,
05-820 Piastów

tel. 22 723 65 54
tel. kom. 665 206 188
e-mail: biblioteka@piastow.pl
bibliotekamiejskawpiastowie@gmail.com